قبل از بیان کاربرد سدیم کربنات در شوینده ها ابتدا توضیحاتی راجع به کربنات سدیم به شما ارائه می دهیم. کربنات سدیم که با نام دیگر سودا اش، کریستال سودا و سودای شست و شو شناخته می شود، یک ماده شیمیایی است که در محصولات شیمیایی، خانگی و صنعتی وجود دارد.
سدیم کربنات و بی کربنات سدیم دو ماده شیمیایی پرکاربرد هستند و برخلاف شباهتی که در نام دارند و با وجود ارتباط نزدیک بین این دو ترکیب باید توجه کرد که نمی تواند کربنات سدیم و بی کربنات سدیم را با هم یکی دانست؛ این دو ترکیب یونی هستند و با حل شدن در آب یون سدیم و کربنات آزاد میکنند.
سدیم بی کربنات به دلیل ساختاری که دارد یون هیدروژن را نیز آزاد میکند، از نظر ظاهری سدیم بی کربنات یا جوش شیرین یک پودر سفید رنگی است که در آب حل میشود و در محلول به عنوان باز ضعیف عمل میکند. کربنات سدیم هم جامد سفید رنگی است که به صورت قلیایی قوی در محلول ها شناخته میشود.
سدیم کربنات نمکی از اسید کربنیک است که طیف وسیعی از نمک ها را شامل میشود. کربنات سدیم یک ترکیب است که به صورت طبیعی وجود دارد. بیشتر ذخایر کربنات سدیم در جهان در چین، ایالات متحده آمریکا، کنیا، مکزیک، آفریقای جنوبی، ترکیه، مصر، هند و.. وجود دارد.
کربنات سدیم در صابون های ظرفشویی، به عنوان نرم کننده آب، ورق های تست دیابت، برخی از محلول های کف کننده حمام، محصولات شیشه ای، برخی از انواع سفید کننده و محصولات خمیری و کاغذی کاربرد دارد.
بررسی کاربرد سدیم کربنات در تولید شوینده ها
سدیم کربنات یک باز بسیار قوی است که برای نگه داشتن شرایط قلیایی استفاده می شود، چون این ماده خاصیت خورندگی ندارد به عنوان الکترونیک در شیمی استفاده می شود.
کلسیم کربنات یک استاندارد برای تیتراسیون اسید های پایه، رسوب دهنده در دیگ های بخار، ماده برای اطمینان از پیوند بین رنگزا و الیاف سلولزی، افزودنی های غذایی و… است. کلسیم کربنات در خمیر دندان ها به عنوان ماده کف ساز کاربرد دارد که در کنار آن بعضی مواقع PH آن را بالا میبرد.
علاوه بر استفاده از سدیم کربنات برای تمیز کردن لباس و دندان ها، برای پاک کردن نقره نیز کاربرد دارد. خاکستر سودا را می توان به جای سود سوز آور به عنوان یک جایگزین که هزینه کمتری برای تنظیم ph خاک، خنثی کردن اسیدها، تولید شیمیایی سدیم و.. دارد استفاده نمود. از کربنات سدیم برای تولید محصولات مختلفی استفاده می شود که بیشترین مصرف آن در تولید شیشه برای تجزیه سیلیکات است.
سدیم کربنات در حوزه آرایشی و پزشکی
در حوزه آرایشی برای انواع صابون ها استفاده می شود و در صنایع شیمیایی به عنوان ماده اولیه بسیاری از معرف های دارای سدیم استفاده می شود؛ همچنین در پزشکی هم به عنوان آنتی اکسید استفاده می شود. علت اصلی سختی آب وجود نمک های محلول منیزیم و کلسیم است.
اهمیت سدیم کربنات در صنعت
یکی دیگر از کاربرد سدیم کربنات در شوینده ها استفاده از آن در صنعت است؛ با افزودن کربنات سدیم به آب سخت، یون های کربناتی که از کلسیم کربنات حاصل میشود با یون های منیزیم و کلسیم واکنش می دهد و به صورت رسوب های نامحلول در کف آب ته نشین می شود. آب سخت مشکلات زیادی برای تاسیسات تصفیه و خطوط توزیع ایجاد میکند و باعث گرفتن و آسیب دیدن تجهیزات میشود. آب سخت را می توان از روی طعم ناخوشایند آن شناسایی کرد، به همین دلیل حذف سختی آب در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار است.
ساخت صابون یکی از کاربرد سدیم کربنات در شوینده ها
کاربرد سدیم کربنات در شوینده ها بسیار زیاد است، کربنات سدیم یکی از افزودنی های مفید در محصولات شوینده خانگی به حساب میآید و چون مانع اتصال شوینده ها با آب سخت میشود و باعث توزیع یکنواخت تر شوینده ها می شود در انواع شوینده ها مثل شامپو صابون مورد استفاده قرار میگیرد.
در شوینده های موجود در آشپزخانه هم سدیم کربنات وجود دارد. کربنات سدیم میتواند آب را نرم کند و به عامل های شستشو کمک کند خاک را از سطح لباس برداشته و در آب شناور کنند، این آب با مواد معدنی که عامل سختی آب هستند پیوند برقرار می کند و باعث اتصال شوینده ها به الیاف و تمیز کردن آلودگی ها و کثیفی ها از آنها می شود.
مزایای استفاده از کربنات کلسیم در صابون و شوینده ها
از کاربرد سدیم کربنات در شوینده ها میتوان به ساخت صابون اشاره کرد؛ صابون یک ترکیب از نمک های سدیم حاصل از اسیدهای چربی طبیعی است که در بیشتر مواقع از کربنات سدیم یا هیدروکسید سدیم برای خنثی کردن اسید چرب و تبدیل کردن آن به نمک استفاده می شود؛ صابون های کربنات سدیم به حذف روغن های نامحلولی مثل روغن های گیاهی، عرق انسان و روغن موتور کمک می کند.
این صابون ها برای آب های سخت با محیط اسیدی مفید هستند، چون کربنات سدیم محیط قلیایی مناسب شوینده ها را برای حذف لکه های نامعلوم ایجاد میکند؛ افزودن سدیم کربنات به صابون می تواند فعالیت صابون را به روش های مختلف بهبود بخشد.
مثلاً در آب سخت با رسوب دادن سدیم کربنات،آب تاثیر صابون را بهبود میدهد و در آب های شیرین کربنات سدیم تنش بین دو قسمت را کاهش می دهد و حباب شکل نمی گیرد. لازم است بدانید که سدیم کربنات تاثیر زیادی برای تولید کف توسط شوینده ها ندارد.
سخن آخر
سدیم کربنات به عنوان مواد افزودنی غذایی برای کمک به پردازش غذا و در بسته بندی، از برنامههای حمل و نقل فله گرفته تا کیسه های کاغذی استفاده می شود؛ به طور کلی ۵۰ درصد از تولید کربنات سدیم در ساخت شیشه ۱۸ درصد در ساخت سایر مواد شیمیایی و ۱۰ درصد از آنها در ساخت صابون و مواد شوینده استفاده می شود.
سوالات متداول کاربرد سدیم کربنات در شوینده ها
- آیا از کربنات سدیم در ساخت مواد منفجره استفاده میشود؟
بله، کربنات سدیم در ساخت مواد منفجره کاربرد دارد. - نام تجاری کربنات سدیم چیست؟
نام تجاری کربنات سدیم، Soda ash میباشد. - خطرات سدیم کربنات چیست؟
خطرات سدیم کربنات شامل تحریک پوست، ریه و چشم، گلو درد، حالت تهوع، از خطرات سدیم کربنات است
No comment