تفاوت بوراکس پنتا و دکا چیست؟

بوراکس یک ماده معدنی طبیعی است که از خاک استخراج می ‌شود یا در ذخیره ‌های تبخیر شده یافت می‌شود. این ماده به شکل یک پودر سفید و شفاف است و فرمول شیمیایی Na2B4O7 را دارا می ‌باشد. علاوه بر این، این ترکیب تحت نام ‌های دیگری نیز شناخته می‌ شود، از جمله بوراکس دکا، بوراکس پنتا، نمک اسید بوریک و غیره. هدف ما از این مقاله، آشنایی شما با تفاوت‌ بوراکس پنتا و دکا می ‌باشد.

تعریف بوراکس پنتا و دکا:

بوراکس دکا هیدرات، که به آن سدیم تترابورات دکاهیدرات یا بوراکس نیز می گویند، در واقع نمک اسید بوریک است. این ترکیب شیمیایی، که شامل 10 مولکول آب است، دارای انحلال‌ پذیری بالا در آب است. بوراکس دکا هیدرات یک ترکیب طبیعی است که برای تمیز کردن سطوح مانند شیشه، سرامیک و فلزات استفاده می ‌شود. علاوه بر خاصیت تمیز کنندگی، این ترکیب همچنین برای استفاده در پولیش واکس و آفت ‌کشی نیز مناسب است. خواص ضد قارچی بوراکس دکا هیدرات باعث شده است که در برخی از مشکلات مربوط به پوست نیز سودمند باشد.

بوراکس پنتا، یک ترکیب شیمیایی جامد سفید رنگ است که در آب حل می ‌شود و شامل 5 مولکول آب است. بوراکس پنتا برای کنترل علف ‌های هرز، ضدعفونی و سفید کننده استفاده می‌ شود. در صنعت چوب ‌سازی نیز از این ترکیب برای پیشگیری از ازدیاد حشرات استفاده می ‌شود.

مقایسه بوراکس پنتا و دکا:

یکی از تفاوت های بوراکس پنتا و دکا، می توانیم بگوییم که تعداد مولکول‌ های آب در دو ماده شیمیایی بوراکس دکا و بوراکس پنتا تفاوتی مشخص دارد. بوراکس دکا شامل 10 مولکول آب است در حالی که بوراکس پنتا فقط 5 مولکول آب دارد. علاوه بر این، بوراکس دکا قابلیت انحلال در آب بیشتری نسبت به بوراکس پنتا دارد، که این ویژگی عاملی است که در تولید مواد شوینده، آرایشی و لعاب‌ ها مورد استفاده قرار می ‌گیرد. ساختار دو ماده نیز تفاوتی دارد؛ بنابراین، براساس تعداد بلورهای موجود، آن‌ها به سه گروه بوراکس بدون آب، بوراکس پنتا هیدرات و بوراکس دکا هیدرات تقسیم می‌ شوند.

بوراکس دکا و بوراکس پنتا از ترکیبات مختلف هیدراته بوراکس تشکیل شده‌ اند و این باعث می‌ شود تا تفاوت ‌های اساسی در ساختار و کاربردهای این دو ماده به وجود آید. علاوه بر این، بوراکس پنتا نسبت به بوراکس دکا در صنایع مختلف کمتر استفاده می‌ شود، اما باید توجه کرد که مزایای این ماده شیمیایی را نباید چشم ‌پوشی کرد. به دلیل پایداری نسبتاً خوبی که دارد، بوراکس دکا هیدرات می ‌تواند به عنوان اصلی ترین استاندارد برای اندازه گیری اسیدیته در تیتراسیون مورد استفاده قرار گیرد.

• تفاوت در صنایع:

در ارتباط با تفاوت بوراکس پنتا و دکا باید بگوییم، بوراکس در صنایع گوناگون استفاده می‌شود. این ماده شیمیایی در تولید محصولات آرایشی و دارویی از جمله کرم‌ ها و پمادها مورد استفاده قرار می‌ گیرد. بوراکس از طریق خاصیت قلیایی خود به عنوان یک عامل بافر pH برای خنثی کردن اسیدها استفاده می‌ شود. در صنایع خنک‌ کننده موتور و ضد یخ نیز استفاده ‌های کاربردی دارد، زیرا می ‌تواند از اکسید شدن فلزات آهنی جلوگیری کند.

دیگر تفاوت بوراکس پنتا و دکا، در صنایع کاغذ، بوراکس برای بهبود چسبندگی الیاف، افزایش ویسکوزیته و بهبود کارایی کاب کاغذ در کنار نشاسته استفاده می‌ شود. همچنین، به دلیل قابلیت انحلال بالا، در تولید اسلایم به عنوان اسباب بازی کودکان نیز استفاده می ‌شود. بوراکس در تولید سرامیک و چراغ‌ های جلوی اتومبیل و دیگر محصولاتی که تنظیم مشخصات نوری و فیزیکی در آن ‌ها بسیار مهم است، نقش مهمی دارد.

ضمن اینکه در صنایع مواد شوینده به عنوان امولسیفایر و نگهدارنده مواد غذایی استفاده می‌ شود، باید توجه داشت که بوراکس برای پوست یک ماده محرک خطرناک است و باید به همان اندازه که از سایر محصولات تمیز کننده معمولی مراقبت می ‌شود، به طور ایمن نگهداری شود و از دسترس کودکان دور نگهداری شود. علاوه بر این، در ایالات متحده و بعضی از کشورهای اروپایی به دلیل خطر محرک بودن بوراکس، استفاده از آن در مواد غذایی و خوراکی مجاز نیست.

• تفاوت اصلی بوراکس پنتا و دکا:

اصلی ترین تفاوت بوراکس پنتا و دکا هیدرات در تعداد مولکول آب موجود در ساختار آن ‌ها است. بوراکس پنتا دارای کمترین تعداد آب در ساختار خود است. همچنین، تفاوت دیگری که میان بوراکس دکا و پنتا وجود دارد، مربوط به کارایی آن‌ها است. بوراکس دکا نسبت به بوراکس پنتا، دارای پایداری بیشتری است و به همین دلیل در صنعت از کاربرد گسترده‌ تری برخوردار است. بنابراین، تفاوت‌ های اساسی در ساختار و کاربردهای این دو نوع بوراکس را می ‌توان تشخیص داد. با این حال، بوراکس پنتا نسبت به دکا، کاربرد کمتری در صنعت دارد. اما از مزیت های ویژه آن نیز نباید غفلت کرد.

سخن پایانی:

بوراکس پنتاهیدرات و دکاهیدرات هر دو از خانواده بوراکس هستند ولی تفاوت ‌هایی در ساختار و کاربردهای آن‌ ها وجود دارد. بوراکس دکاهیدرات دارای مقدار بیشتری آب در ساختار خود است و به دلیل پایداری بیشتر، در صنعت کاربردهای گسترده ‌تری دارد. از طرف دیگر، بوراکس پنتاهیدرات با داشتن مقدار کمتری آب در ساختار خود، کاربردهای خاص خود را دارد. در نهایت، انتخاب بین این دو نوع بوراکس بستگی به نیازهای خاص صنعتی دارد که قرار است از آن ‌ها استفاده شود. تفاوت بوراکس پنتا و دکا هیدرات از لحاظ تعداد آب موجود در ساختار آن ‌ها شروع می‌ شود. هر دوی این ترکیبات دارای ویژگی‌ های خاص خود هستند. بوراکس پنتا، با کمترین تعداد آب در ساختار، ترکیبی با کاربرد محدودتر ولی مزایای خاصی را در بردارد.

سوالات متداول درباره تفاوت بوراکس پنتا و دکا:

۱. بین بوراکس پنتا و دکا، کدام یک خالص ‌تر است؟

بوراکس پنتا دارای خلوص بالاتری است و در واقع از قسمتی از ماده معدنی بوراکس تشکیل شده است. در حالی که دکا، به عنوان یک ترکیب شیمیایی، ممکن است متشکل از بورات سدیم و مواد شیمیایی دیگر باشد.

۲. آیا کاربردهای بوراکس پنتا و دکا مشابه است؟

بله، بوراکس پنتا و دکا در مورد کاربردها شباهت زیادی دارند و ممکن است به همان منظورها استفاده شوند. برای مثال، در صنایع آشپزی، بهداشت و مراقبت از پوست، تمیزکاری و تعدادی از کاربردهای دیگر.

۳. آیا بوراکس پنتا و دکا ترکیب شیمیایی یکسانی دارند؟

خیر بوراکس پنتا و دکا ترکیب شیمیایی متفاوتی دارند. بوراکس پنتا، ماده ‌ای است که از ماده معدنی بوراکس خالص تشکیل شده است، در حالی که دکا معمولاً شامل بورات سدیم است که به صورت مصنوعی تولید می ‌شود. این تفاوت در ترکیب شیمیایی آن ها، موجب تفاوت در خصوصیات و کاربردهای آن ها می ‌شود.