فرمیک اسید

آیا واژه جوهر مورچه به گوش شما نیز آشنا است؟ ممکن است برخی از شما واژه جوهر مورچه را شنیده باشید. تا به حال فکر کرده اید نام علمی و فرمول شیمیایی این ماده چیست؟ و اصلا چرا به آن جوهر مورچه می گویند؟ با ما همراه باشید تا تمام نکات مربوط به این ماده را بررسی کنیم.

[faq title=” سئوالات فرمیک اسید” open1st=”1″ openAll=”0″][faq_item title=”آیا اسید فرمیک در ایران تولید میشود؟” number=”1″]چند سالی است تولید اسید فرمیک در یران بیشتر شده و کارخانه های گوناگونی قدام به تولید این محصول کرده اند. وزن و بسته بندی این محصول با توجه به کارخانه تولید کننده متفاوت است، به همین علت قیمت ها نیز می تواند متفاوت باشد. شرکت پگاه محیط نیز اقدام به تولید این محصول کرده است. همچنین پگاه محیط علاوه بر این محصول محصولات دیگری مانند آمونیوم پرسولفات نیز دارد.[/faq_item][faq_item title=”آیا اسید فرمیک مو های زائد را از بین میبرد؟” number=”2″]بین افراد نسل گذشته این تصور وجود داشته که اگر به بدن نوزاد اسید فرمیک( روغن موچه) بزنید در آینده موهای زائد بدنش کم میشود. اما تحقیقات نشان داده این اسید فقط بر ساقه مو تاثیر میگذارد و اثر چندانی بر ریشه مو ندارد. ضمن اینکه این ترکیب اسید است و ممکن است باعث سوختگی پوست نوزاد شود. پس به شدت از این کار پرهیز کنید.[/faq_item][faq_item title=”اسید فرمیک خطرناک است؟” number=”2″]اسید فرمیک غلیظ و با دز بالا میتواند برای پوست، چشم و سیستم تنفسی شما خطرات جدی ایجاد کند و باعث شود آسیب های جدی به بدن شما وارد شود.[/faq_item][/faq]

فرمیک اسید

جوهر موچه، فرمیک اسید، متانوئیک اسید یکی از ساده ترین عضو های خانواده کربوکسیلیک اسید ها است. فرمول شیمیایی آن به صورت HCOOH است. به صورت طبیعی می توان این اسید را در نیش حشراتی مانند زنبور و مورچه پیدا کرد. حال بهتر است به اسم این اسید بپردازیم.

نام فرمیک اسید از واژه Formica گرفته شده. همانطور که میدانید این وازه به معنی مورچه است. علت این نام گذاری به کشف این اسید بر میگردد. این اسید اولین بار از تقطیر تخریبی مورچه های مرده بدست آمد به همین علت نام فرمیک بر روی این ترکیب گذاشتند.

دانشمندان اولیه دریافتند بخار اسیدی که از تجمع مورچه های مرده به وجود می آید خاصیت اسیدی دارد. به همین ترتیب این اسید کشف شد و همچنان مورد استفاده قرار میگیرد.

یکی از ویژگی های اسید فرمیک قابلیت حل شوندگی آن است. به صورتی که این ترکیب به خوبی با آب و اکثر حلال های آلی قطبی مخلوط میشود. اما قابلیت انحلال آن در هیدرو کربن ها به مراتب پایین تر است.

اسید فرمیک در حالت مایع و جامد شامل شبکه ای نا محدود از ملکولهایی است که با پیوند هیدروژنی به هم متصل هستند. توجه کنید که پیوند هیدروژنی از پیوند کواوالانسی و یونی ضعیف تر است. پیوند هیدروژنی بیشتر در ترکیباتی دیده میشود که هم عنصر هیدروژن حضور داشته باشد و هم عناصری با الکترونگاتیوی بالا.

فرمیک اسید کاربرد های متفاوت و مختلفی دارد که در زیر به بررسی چند نوع از آنها میپردازیم.

صنایع غذایی دام و طیور

شاید بتوان گفت مهم تریم و بیشترین کاربرد اسید فرمیک در نگه داری علوفه و غذای دام است. این اسید از فساد مواد غذایی دام جلوگیری میکند و به عبارتی خاصیت آنتی باکتریال دارد. در دامداری ها با توجه به نوع علوفه مورد نیاز دام، مقداری از اسید فرمیک را روی علوفه خشک میریزند. این ترکیب فاسد شدن مواد غذایی دام ها را به تاخیر می اندازد و ماندگاری علوفه را تا حد زیادی بالا میبرد.

به همین جهت این اسید در بین دامداران بسیار محبوب است چرا که با افزایش ماندگاری علوفه، هزینه ها را تا حد زیادی کاهش میدهد. البته میزانی که این اسید به کار برده میشود بسیار مهم است چرا که اگر بیشتر باشد می تواند نتیجه عکس داشته باشد.

بد نیست بدانید از اسید فرمیک در مرغداری ها برای از بین بردن باکتری سالمونلا به غذای مرغ و جوجه ها اضاقه میکنند. سالمونلا باکتری است که در مرغ و جوجه ها وجود دارد و باعث تکثر مسمویت های غذایی است. البته این باکتری با پختن و با حرارت دیدن از بین میرود.

اسید فرمیک در داروسازی

ترکیب اسید فرمیک در سنتز مواد دارویی بسیاری به کار میرود، به عنوان مثال می توان به انسولین اشاره کرد.

مورد استفاده دیگر این اسید در تولید و ساختار حشره کش هاست. با تجزیه برخی سموم ممکن است به ترکیب فرمیک اسید در ساختار آنها برسیم.

صنعت دباغی و رنگرزی

در هنگام مو زدایی پوست خام در صنعت دباغی از فرمیک اسید برای گند زدایی و خنثی کردن اثر آهک استفاده میشود. همچنین در صنعت رنگرزی این اسید در جهت یکنواخت کردن رنگ چرم کاربرد دارد.

نکات ایمنی

اسید فرمیک در حالت عادی خطری ندارد. اما اگر اسید فرمیک غلیظ با پوست تماس داشته باشد، پوست دچار سوختگی شمیایی شدید میشود. در تماس این اسید با چشم، ممکن است چشم شما دچار آسیب های جدی و جبران ناپذیری شود. پس بهتر است در هنگام استفاده از این اسید از دستکش وعینک محافظ استفاده کنید و نکات ایمنی را رعایت کنید.

نتیجه گیری

فرمیک اسید یا جوهر مورچه یکی از اسیدهای پرکاربرد در طبیعت است که به صورت طبیعی در نیش حشرات وجود دارد. دز بالای این اسید میتواند برای شما خطراتی به وجود اورد پس بهتر است در هنگام استفاده از آن نکات ایمنی را رعایت کنید.