تفاوت اتانول و اتیلن گلیکول در چیست؟

اتانول و اتیلن گلیکول دو نوع مایع شیمیایی از خانواده الکل ها هستند. گاهی تشخیص این دو نوع مایع شیمیایی سخت است و شما را به اشتباه می اندازد. در این مقاله از پگاه محیط قصد داریم به توضیح درباره تفاوت اتانول و اتیلن گلیکول بپردازیم. با ما همراه باشید.

برای پی بردن به تفاوت اتانول و اتیلن گلیکول ابتدا بایستی هر دو نوع الکل را به خوبی بشناسیم. به همین منظور ابتدا هر کدام را معرفی خواهیم کرد.

اتانول چیست؟

زکریای رازی، دانشمند و فیلسوف ایرانی، کسی است که به عنوان کاشف اتانول در تاریخ علم شناخته می شود. اتانول به طور طبیعی از تخمیر قند به دست آمده و می توان از آن در نوشیدنی های الکلی استفاده کرد.

اتیل الکل، الکل اتیلیک، هیدروکسی اتان و.. نام های دیگر اتانول هستند. اتانول یک ماده هیدروکربنی با فرمول شیمیایی ساده است که با نماد اتیل الکل شناخته می شود.

از ویژگی های اتانول می توان به فرار بودن، قابل اشتعال و بی رنگ بودن آن اشاره کرد. اتانول دارای بوی الکلی تندی می باشد که نسبت به متانول ملایم تر است. در ساختار اتانول، یک گروه هیدروکسیل وجود دارد که به اتم کربن متصل شده است.

اتانول هم از روش های طبیعی مثل تخمیر و هم از روش های مصنوعی یا صنعتی مثل هیدراتاسیون اتیلن به دست می آید.

اتانول علاوه بر کاربردهای غذایی و نوشیدنی، به عنوان یک ضد عفونی کننده هم در موارد پزشکی و بهداشتی کاربرد دارد. همچنین از این ماده می توان به عنوان یک حلال شیمیایی در ساخت ترکیبات آلی استفاده کرد.

نکات ایمنی هنگام استفاده از اتانول

یکی از موارد تفاوت اتانول و اتیلن گلیکول در نحوه مواجهه و کار با آنهاست. ویژگی های متفاوت این دو ماده موجب شده تا هنگام استفاده از آنها به نکات خاصی توجه داشته باشید تا متحمل آسیب نشوید.

• باید از تماس اتانول با چشم ها جلوگیری شود. در غیر اینصورت می تواند موجب التهاب، حساسیت نسبت به نور، آسیب به قرنیه و… شود.
• در صورت تماس با پوست بدن موجب التهاب و قرمزی در این ناحیه خواهد شد.
• بلع اتانول می تواند اسهال، استفراغ، اسهال را به دنبال داشته باشد. همچنین سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی از نشانه های مسمومیت با اتانول است.
• اتانول می تواند روی دستگاه گوارش، کبد و کلیه، سیستم عصبی و… تاثیرات منفی داشته باشد.

اتیلن گلیکول چیست؟

برای بررسی تفاوت اتانول و اتیلن گلیکول به معرفی اتیلن گلیکول و خصوصیات آن پرداخته ایم! از ویژگی های منحصربه فرد اتیلن گلیکول می توان به بدون بو و بدون رنگ بودن، فراریت کم، ویسکوزیته پایین، سمیت بالا و جاذب آب بودن اشاره کرد! در ساختار اتیلن گلیکول گروه های الکلی در دو طرف مولکول قرار گرفته است! خواص شیمیایی اتیلن گلیکول مانند سایر گروه های الکلی بوده و تنها تفاوت های جزئی دارند.

ادرار و بزاق، سیتوپلاسم و آدیپوزوم از جمله مواردیست که می توان در آنها اتیلن گلیکول را یافت! این ماده در تمامی یوکاریوت ها وجود دارد؛ از مخمر تا انسان!

اتیلن گلیکول در خاک پس از چند هفته و در هوا پس از ده روز تجزیه خواهد شد! اتیلن گلیکول در دوزهای بالا سمیت بسیار زیادی داشته ولی در دوزهای پایین، سمیت چندانی ندارد.

اگر اتیلن گلیکول با چشم تماس پیدا کند می تواند موجب بروز التهاب، قرمزی و خارش در این ناحیه شود! همچنین در صورت تماس با پوست موجب التهاب و تحریک سلول های پوستی خواهد شد.

باید از بلع این ماده جلوگیری شود! چون در صورت بلعیدن می تواند موجب گیجی، سردرد، حالت تهوع، آسیب به ریه و کلیه شود! در صورت هوشیار بودن فرد باید او را وادار به استفراغ کنید و با اورژانس تماس بگیرید.

آیا اتانول و اتیلن گلیکول یک نوع الکل یکسان هستند؟

در واقع هیدرات اتیلن، اتانول است. اتیلن گلیکول یک نوع هورمون طبیعی گیاهی بوده و موجب رسیدن میوه های کال می شود و از این نظر در کشاورزی اهمیت دارد.

اتیلن گلیکول با فرمول شیمیایی (CH2OH)2 شناخته شده و از طریق فرایندهای خاصی تولید می شود! در ادامه به کاربرد های اتیلن گلیکول خواهیم پرداخت.

• اتیلن گلیکول به عنوان یک مایع خنک کننده در انتقال حرارت از طریق روش همرفتی کاربرد دارد! به عنوان مثال می توان از این ماده در سیال کاری وسایلی که خنک کننده آنها مایع است، استفاده کرد! از جمله خودرو و رایانه ها.
• از اتیلن گلیکول در کمپرسورهای گاز، تهویه مطبوع در سیستم آب سرد، تهویه هوا، پیست اسکی روی یخ و… استفاده می شود.
• محلول اتیلن گلیکول و آب به عنوان یک ضد یخ قوی شناخته شده و در این زمینه بسیار پرکاربرد است.
• از اتیلن گلیکول برای تولید الیاف پلی استر و رزین استفاده می شود! این ماده در تولید بطری های پلاستیکی برای نوشیدنی های غیر الکلی، فیلم های بسته بندی، تولید فایبرگلاس برای جت اسکی، توپ بولینگ، وان و… کاربرد دارد.
• از اتیلن گلیکول در صنعت برای رطوبت زدایی استفاده می شود! همچنین از این ماده برای جلوگیری از شکل گیری هیدرات های گاز طبیعی استفاده شده و کاربرد گسترده ای در این زمینه دارد.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی تفاوت اتانول و اتیلن گلیکول و معرفی هر کدام از آنها پرداختیم! امیدواریم برایتان مفید بوده باشد. با مقالات بعدی ما در پگاه محیط همراه باشید.

سوالات متداول

در ادامه به سه مورد از پرتکرارترین سوالات در زمینه تفاوت اتانول و اتیلن گلیکول پرداخته ایم.

1. کدام یک قوی تر است؟ اتیلن گلیکول یا اتانول؟
   اتیلن گلیکول ویسکوزیته بیشتری نسبت به اتانول دارد! زیرا اتیلن گلیکول حاوی دو گروه O-H است (اتیل الکل حاوی یک گروه O-H است)! این منجر به پیوند هیدروژنی قوی تر بین مولکول های اتیلن گلیکول می شود.
2. آیا اتیلن گلیکول یک نوع الکل محسوب می شود؟
   اتیلن گلیکول یک نوع الکل سمی است که در موارد مختلف خانگی، بهداشتی و صنعتی یافت شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
3. آیا اتانول همان ضد یخ است؟
   بله، اتانول یک ضد یخ قوی محسوب می شود! زیرا نقطه انجماد آب را بالا می برد. آن ضد یخ دیگر، پروپیلن گلیکول، نیز نوعی الکل است.